In mijn vorige blog gaf ik al aan hoe belangrijk het is om een gezonde darmflora te hebben. Dit kan je ondersteunen door gefermenteerd voedsel te eten. Zelf ben ik de laatste tijd bezig met het maken van waterkefir.
Kefir staat bekend als natuurlijke probiotica. Goed om te weten is dat waterkefir 100% melkvrij en dus ook lactosevrij is. Dit in tegenstelling tot melkkefir. Hoewel melkkefirkorrels lactose in melk omzetten blijft er altijd een restje over. Hierom geef ik zelf de voorkeur aan waterkefir.
Hoe dan ook, in dit artikel kom je alles te weten van waterkefir. Zo kom je onder andere te weten wat waterkefir is, waarom je het zou moeten drinken, of het gezond is, hoe je het maakt, welke nadelen eraan zitten en waar je de kefirculturen kan kopen.
Wat is waterkefir?
Waterkefir is een drank dat bestaat uit water, suiker en gunstige bacteriën en gisten. De gunstige bacteriën en gisten worden tijdens de bereiding toegevoegd door de waterkefirkorrels. De korrels zijn kristalachtig en heten vakkundig officieel een SCOBY.
De exacte herkomst van waterkefirkorrels weet niemand. Er gaan verhalen rond dat ze uit Mexico komen. Tot nu toe weet niemand dit zeker en worden ook vaak Tibet, het Kaukasusgebergte of het zuidelijkste schiereiland van Oekraïne genoemd.
Doordat de herkomst onbekend is, hebben de waterkefirkorrels ook verschillende namen. Zo worden ze ook wel Tibicos, Japanse waterkristallen, Californische bijen, Piltz (Duitsland), Kefir di Frutta (Italie) of Graines Vivantes (Frankrijk) genoemd.
Afgezien van de herkomst is het eindresultaat een koolzuurhoudende drank met een scala aan gezonde bacteriën en gisten. De smaak hangt af van welke ingrediënten er tijdens de fermentatie worden toegevoegd. Zelf heb ik een basisrecept dat smaakt naar Rivella.
Gezonde bacteriën en gisten
Hieronder staan de bacteriën en gisten volgens Duits onderzoek. Als je zelf waterkefir gaat maken kan de exacte samenstelling anders zijn. Ongetwijfeld blijft er genoeg over.
| Bacteriën | Gisten |
|---|---|
| Soort Lactobacillus L. brevis L. casei L. hilgardii L. hordei L. nagelii | Hanseniaospora valbyensis |
| Soort Leuconostoc L. citreum L. mesenteroides | Lachancea fermentati |
| Soort Acetobacter A. fabarum A. orientalis | Saccharomyces cerevisiae |
| Soort Streptococcus S. lactis | Zygotorulaspora florentina |
Waterkefir gezond of toch niet?
Kijkend naar de gezondheidsvoordelen dan is waterkefir gezond. In de eerste plaats verhoogt het de darmgezondheid. Hoe dit kan komt doordat waterkefir probiotica (gunstige bacteriën en gisten) bevat die bijdragen aan een betere spijsvertering.
Naast een gezonde darmflora draagt het ook bij aan nog meer voordelen. Zo werd onlangs op AD.nl nog een kleine studie gepubliceerd dat het helpt bij eczeem. De mensen die tijdens het onderzoek dagelijks 100 ml waterkefir dronken kregen een betere huidbarrière. Hierdoor verbeterde de hydratie van de huid en namen de eczeemklachten af.
Tot slot zijn nog enkele voordelen het ontstekingsremmende effect en het verminderen van allergische reactie volgens recente dierstudie. Al met al kent waterkefir dus een tal van gezondheidsvoordelen die meer dan de moeite waar zijn.
Kefir maken zonder suiker
Aangezien waterkefir wordt bereid met suiker kan het lijken dat het veel suiker bevat. Gelukkig is dit niet zo. Waterkefir kan je ook niet maken zonder suiker. De kefirkorrels voeden zich namelijk met suiker en zetten het om in gunstige bacteriën en gisten.
Door dit proces wordt het grootste gedeelte van de suiker omgezet. Na fermentatie bevat waterkefir gemiddeld 3 gram suiker. Dit is vergelijkbaar met de suikers in één groene appel. Wanneer je echt waterkefir zonder suiker wilt maken, dan zijn er enkele opties.
Zo kan je kiezen voor kokoswater. Doe de korrels bij het kokoswater en je krijgt een light variant. Ook kan je door alleen gebruik te maken van bepaalde soorten gedroogd fruit een 100% suikervrije kefir bereiden.
Benodigdheden voor het maken van waterkefir
Goed voordat we beginnen met het maken van waterkefir moet je eerst nog weten wat voor materiaal je nodig hebt. Qua materialen heb je het volgende nodig:
- Fermentatiepot
- Litermaat
- Keukenweegschaal
- Plastic zeef
Bij deze benodigdheden wil ik je nog twee dingen meegeven. Zorg er in de eerste plaats voor dat je een pot of deksel koopt waar het koolzuur die ontstaat tijdens het fermenteren kan ontsnappen. Een weckpot kan bij te veel druk ontploffen.
Het tweede is dat waterkefirkorrels die in aanraking komen met metaal beschadigd kunnen worden. Hierdoor is het raadzaam om alleen plastic keukengerei te gebruiken.
Ingrediënten voor het maken van waterkefir
Zoals al een paar keer voorbij laten komen bestaat waterkefir uit water met suiker. De ingrediënten zijn dan ook suikerwater met kefirkorrels. Wanneer je online gaat Googelen dan komen er vast veel basisrecepten tegen met biologisch ongezwaveld gedroogd fruit.
Is dit slecht? Nee, maar het is ook niet echt nodig. Vaak voegen mensen gedroogd fruit toe omdat ze geen mineraalrijke suiker gebruiken. Door dit wel te doen heb je niet per se gedroogd fruit nodig. Natuurlijk kan je met fruit wel de waterkefir op een lekkere smaak brengen.
Hoe dan ook, dit zijn de basis ingrediënten voor waterkefir wat dus echt lactosevrij is:
- Mineraalrijke suiker
- Water
- Gedroogd fruit optioneel (gezwaveld en biologisch)
Waterkefir recept
Basisrecept voor waterkefir
Equipment
- 1 Plastic litermaat
- 1 Plastic zeef
- 1 Plastic of houten lepel
- 1 Fermentatiepot
Ingrediënten
- 500 ml water
- 50 gram waterkefirkorrels
- 35 gram biologische rietsuiker
- 25 gram biologische gedroogde vijgen
Instructies
- Doe 500ml water in de fermentatiepot.
- Pak de 35 gram rietsuiker en roer dit in het water.
- Pak de gedroogde vijgen en doe deze ook in de fermentatiepot.
- Laat de waterkefirkorrels voorzichtig in de fermentatiepot vallen.
- Doe de deksel (met waterslot) op de fermentatiepot.
- Laat het suikerwater met de kefirkorrels 48 uur staan.
- Haal de vijgen met een houten of plastic lepel uit de fermentatiepot.
- Giet de waterkefir door een plastic zeef in een plastic litermaat voor de oogst.
- Zet de oogst afgesloten in de koelkast. Het is tot rond de 2 dagen houdbaar.
- Begin de bereiding direct opnieuw en volg weer stap 1.
Nadelen van waterkefir
Afgezien van alle gezondheidsvoordelen kent waterkefir enkele nadelen. Zo is het eerste nadeel dat het een kleine hoeveelheid alcohol bevat. Maximaal is dit 2%. Op basis van de aanbevolen hoeveelheid waterkefir per dag van 150 ml is dit uiterlijk 3 ml.
Een tweede nadeel is dat kefir vaak niet 100% suikervrij is. Hoewel het grootste gedeelte tijdens de fermentatie wordt opgegeten door de waterkefirkorrels blijft er dus altijd een restje van 3 gram over.
Goed om te weten is dat je waterkefir ook 100% suikervrij kan maken door tijdens de bereiding alleen een bepaald soort fruit toe te voegen. En zoals eerder aangegeven kan je ook kiezen voor kokoswater.
Zo kan je waterkefir het beste bewaren
Aangezien de fermentatie van waterkefir een constante cyclus is van 48 uur is het voor te stellen dat je tijdens vakanties hier geen tijd voor hebt. In zo’n situatie kan je in eerste instantie kijken of er iemand anders voor de kefirkorrels kan zorgen.
Is dit niet mogelijk? In dat geval kan je ook kiezen om de waterkefirkorrels te bewaren in de koelkast. Doe de korrels in een fermentatiepot met een goede schuit suiker en de korrels blijven makkelijk 3 weken goed. Na deze 3 weken breng je de cyclus gewoon weer op gang.
Ben je langer weg dan 3 weken? In dat geval kan je de korrels ook bewaren in de vriezer. Hiervoor moet je ze wel indrogen. Eenmaal in de vriezer zijn de korrels 1 jaar houdbaar.
Waterkefirkorrels kopen
Ben je enthousiast geraakt? In dat geval kan je zelf ook zelf beginnen met het maken van waterkefir. Hoewel de meeste ingrediënten vrij makkelijk te verkrijgen zijn, is dit voor de waterkefirkorrels anders. Deze vind je niet in de supermarkt.
Voor de korrels heb je enkele online webshops die de waterkefirkorrels leveren. Het is een eenmalige investering van enkele tientjes en daarna gaan ze levenslang mee. Voorwaarde hiervoor is wel dat je de waterkefirkorrels goed verzorgd.
Als je dit doet dan zal je zien dat de korrels elke bereiding vermenigvuldigen. Zo heb je een eigen cultuur die je levenslang voorziet van een natuurlijke portie probiotica. Indirect draagt dit weer bij aan het herstellen of ondersteunen van de darmflora.
Waar koop je waterkefir kant-en-klaar?
Heb je geen tijd om zelf waterkefir te maken, maar wil je het wel drinken? Zo ja, dan zijn er enkele aanbieders online die waterkefir aanbieden. Helaas is het aanbod niet ruim. Hiervoor moet je echt zelf de keuken ingaan.