Lactosevrije melk: Wat is het en welke is het lekkerst?

Vaak ontstaat er verwarring over de betekenis van wat lactosevrije melk is. De verwarring wordt veelal veroorzaakt doordat plantaardige melk ook lactosevrij is. Laten we om aan die verwarring een eind te maken eens gaan kijken naar wat het is.

Wat is lactosevrije melk?

Lactosevrije melk is koemelk dat minder dan 0,1 gram lactose per 100 ml bevat. Oftewel per glas melk (200 ml) krijg je 0,2 gram lactose binnen. Ondanks dat lactose bij een intolerantie moet worden vermeden kan een beetje vrijwel nooit kwaad.

Last van lactosevrije melk

Krijg je na het drinken van lactosevrije melk alsnog last? Dan kan ondanks de zeer kleine hoeveelheid het beetje lactose al te veel zijn of er is iets anders aan de hand zoals een koemelkallergie. In zo’n geval is het verstandig om eens plantaardige melk te proberen.

Treden er geen klachten op dan is in ieder geval het probleem verholpen. Om de oorzaak op te sporen is het verstandig om een huisarts te raadplegen aangezien hij of zij je kan helpen testen op koemelkallergie.

Hoe wordt lactosevrije melk gemaakt?

Om koemelk lactosevrij te maken hebben producenten 2 opties. De eerste optie is om lactase aan melk toe te voegen. De tweede optie is om lactose uit koemelk te zuiveren. Beide opties zullen kort worden toegelicht.

Lactase toevoegen aan lactosevrije melk

Om koemelk lactosevrij te maken wordt er vaak door fabrikanten gekozen voor lactase. Door lactase toe te voegen aan melk wordt de aanwezige lactose automatisch afgebroken en omgezet in glucose en galactose.

Waar anders dit proces van de afbraak van lactose met behulp van lactase in je lichaam plaatsvindt daar vindt het nu plaats bij het productieproces. Het voordeel van deze manier van produceren is dat het goedkoop is.

Ook wordt de melk er iets zoeter van. Bekende lactosevrije merken die op deze manier lactosevrije melk verkopen zijn MinusL en de huismerken van supermarkten.

Gefilterde lactosevrije melk

Een andere maar ook duurdere manier om melk lactosevrij te maken is door het te filteren. Ook dit filteren kan weer op meerdere manieren maar de bekendste technieken zijn omgekeerde osmose en door gebruik te maken van een membraanfilter.

Welke techniek er ook precies gebruikt mag worden het is duidelijk dat koemelk gefilterd kan worden om het lactosevrij te maken. Het voordeel hiervan is dat de smaak dichter bij echte melk blijft. Nadelig is dat deze manier van produceren vrij duur is.

Gemiddeld ligt de prijs van deze melk €0,70 hoger dan de lactosevrije melk die gebruik maakt van lactase. Mede hierom zijn er ook niet veel merken die gebruik maken van deze techniek. Tot op heden zijn alleen Campina en deels Arla die hiervan gebruik maken.

Plantaardige melk

Afgezien van de discussies rond plantaardige melk is het een feit dat ook deze melk lactosevrij is. Of zelfs nog sterker deze melk is van nature lactosevrij. Het voordeel van plantaardige melk is dat er vele soorten te vinden zijn. De meest bekendste hiervan zijn:

• Amandel.
• Haver.
• Hazelnoot.
• Kokos.
• Rijst.
• Soja.

Voedingswaarde koemelk vs plantaardige melk

Hieronder in de tabel zijn de best te verkrijgen plantaardige melk soorten tegen elkaar afgezet. Ook is koemelk in de vergelijking meegenomen om een totaalbeeld qua voedingswaarde te kunnen geven. Bij de vergelijking is uitgegaan van 1 glas à 200 ml.

Soort melk	Energie	Vetten	Verzadigde vetzuren	Koolhydraten	Suikers	Vezels	Eiwitten
Amandel	34 kcal	2.2 g	0.2 g	2.2 g	0.2 g	0.8 g	0,8 g
Haver	90 kcal	3 g	0.4 g	13 g	8 g	1.6 g	2 g
Koemelk	94 kcal	3 g	2.2 g	9.6 g	9.6 g	0,0 g	7.2 g
Kokos	60 kcal	2.3 g	2.3 g	9.8 g	5 g	0,0 g	0.3 g
Rijst	98 kcal	2.0 g	0.2 g	19.4 g	9.4 g	0,0 g	0.6 g
Soja	72 kcal	3.8 g	0.6 g	1.6 g	1.2 g	4.6 g	7.0 g

Van alle bovenstaande soorten komt qua voedingswaarde, en dan met name eiwitten, alleen soja het meest in de buurt van “echte” koemelk.

Plantaardige melk of koemelk

Of je voor plantaardige of koemelk moet kiezen is helemaal aan jezelf. Trek je hierbij vooral niks aan van discussies en trek je eigen plan. Natuurlijk is de ene soort soms beter dan de andere, maar er is geen één soort die geen nadelen kent.

Als ik een advies zou mogen geven sta bij de keuze niet te lang bij stil en kies gewoon voor de lactosevrije melk die het lekkerst is. Vaak wordt gezegd dat plantaardige melk automatisch duurzamer is omdat het minder CO2 uitstoot heeft dan koemelk.

Hoewel dit klopt valt de werkelijkheid te bezien. Neem amandelmelk. Voordat amandel in Nederland is heeft het al een hele weg afgelegd. Mocht je de transport meerekenen qua CO2 dan is amandelmelk ook een stuk minder duurzaam.

Oftewel laat je niet gek maken. Door een lactose intolerantie heb je al minder keus geniet gewoon lekker van het aanbod en wissel het vooral af. Bij het ene product zal koemelk lekkerder zijn en bij het andere product plantaardige melk.

Waar is lactosevrije melk te verkrijgen?

Ondanks het feit dat supermarkten nog wel eens van merk wisselen is er bijna altijd wel lactosevrije melk te verkrijgen. Op dit moment van schrijven hebben de 10 grootste supermarkten van Nederland de volgende merken lactosevrije melk in de schappen:

Winkel en merk	Arla	Campina	MinusL	Eigen merk
Albert Heijn	Ja	Ja	Nee	Ja
Aldi	Nee	Nee	Nee	Ja, Milsa
COOP	Ja	Nee	Ja	Ja, Melkan
Deen	Ja	Nee	Ja	Ja, Melkan
Dekamarkt	Ja	Nee	Nee	Nee
Dirk	Ja	Nee	Nee	Nee
Jumbo	Ja	Ja	Ja	Ja
Lidl	Nee	Nee	Nee	Ja, Milbona
Plus	Ja	Ja	Ja	Nee
Spar	Ja	Nee	Nee	Nee

Wat op valt in de tabel is dat het aanbod lactosevrije melk bij Plus het grootst is qua grote merken. Andere ketens zoals de Albert Heijn en Jumbo hebben een eigen huismerk. Deze verdienen het om kort toegelicht te worden.

Lactosevrije melk AH

De lactosevrije melk van de Albert Heijn is ondanks het kleine prijsverschil met de Jumbo onder de eigen merken het duurst. Net als veel lactosevrije merken is er ook bij deze melk lactase gebruikt om de melk lactosevrij te maken.

Gezien de prijs en de smaak scoort deze melk een goede voldoende. Naar mijn mening ligt het cijfer rond de 7.

Lactosevrije melk Jumbo

De lactosevrije melk van Jumbo is eigenlijk de lekkerste lactosevrije melk onder de eigen merken van supermarkten. Hoewel de prijs (€1,18) iets duurder is dan de melk van de Lidl proef je zeker een verschil in positieve zin.

Ook al is bij de lactosevrije melk van de Jumbo ook gebruik gemaakt van lactase is de smaak prima. Het cijfer van deze melk gaat dan ook echt richting de 8.

Lactosevrije melk Lidl

De lactosevrije melk van Lidl is te herkennen aan het paarse pak. Wat zo bijzonder is aan deze melk is de prijs. Voor ongeveer €1 heb je al een pak lactosevrije melk van 1 liter. Aan de iets zoetere smaak proef je dat er lactase aan de melk is toegevoegd.

Maar dat is gezien de prijs/kwaliteitsverhouding niet erg. Naar mijn mening scoort de melk een 7 en is het zeker een aanrader.

Welke lactosevrije melk is het lekkerst?

Wanneer alle merken lactosevrije melk met elkaar worden vergeleken dan springt er qua smaak echt één uit. En dat is de lactosevrije melk van Campina. Ondanks het feit dat de prijs bij bijna alle supermarkten €0,60 hoger ligt is dit de melk die qua smaak het beste is.

Ofwel de smaak komt het dichtst in de buurt van echte melk. Mocht je een budget shopper zijn dan is de melk van de Lidl de winnaar. Indien je melk als ingrediënt van een recept gebruikt dan proef je vaak de goedkopere prijs en mindere smaak toch niet.

Wat gebeurt er als mensen melk drinken die niet lactosevrij is?

Indien iemand met een lactose intolerantie “echte” melk drinkt waarin lactose zit verwerkt krijgt die persoon te maken met de welbekende lactose intolerantie klachten. Afhankelijk van de hoeveelheid kan dit naast buikpijn en misselijkheid ook diarree veroorzaken.

Ook al is het drinken van 1 glas melk niet schadelijk voor iemand met lactose intolerantie het blijft heel vervelend door de klachten die het met zich mee brengt. Voorkomen is dan ook beter dan genezen.

Zelf lactosevrije melk maken

Tot slot. Hoewel het kopen van een pak lactosevrije melk in de winkel veel handiger is kan je als je dat wilt ook zelf melk maken die vrij dan wel lactose arm is. Hoe je dit kan doen is door gewoon eenvoudig druppels lactase aan echte melk toe te voegen.

Na het toevoegen van de druppels laat je de melk 24 uur staan. Wanneer het proces goed is verlopen dan is de melk vrij dan wel arm van lactose. Let wel op, want er blijft nog wel 8% lactose zitten wat meer is dan standaard lactosevrije melk.

Doordat deze 8% op een bepaald moment al te veel kan zijn is het handig om de uitleg van het lactosevrij maken van melk te zien op de website van Disolact.